بلاک چینقراردادهای هوشمند، نوآوری‌های مهم در فناوری بلاک چین بوده و به تحول چگونگی انجام توافق‌های مالی و تراکنش‌ها کمک کرده‌اند. این قراردادها که بر پایه الگوریتم‌های رمزنگاری ساخته شده‌اند، اجازه می‌دهند تا توافق‌های دیجیتالی به طور خودکار و بدون نیاز به طرف ثالث اجرا شوند. این ویژگی‌ها امنیت، شفافیت و کارایی را به طور قابل توجهی افزایش داده و راه را برای ایجاد سیستم‌های مالی و اقتصادی غیرمتمرکز هموار کرده‌اند. در این میان، شبکه ترون، با هدف بهبود و بهینه‌سازی تراکنش‌ها توانسته تمرکز خود را بر تسهیل انتقال اطلاعات و ارزش به صورت غیرمتمرکز قرار دهد. در این مقاله به بررسی قراردادهای هوشمند ترون، ویژگی‌ها و نحوه عملکرد آن‌ها خواهیم پرداخت؛ پس برای آشنایی بیشتر با قرارداد هوشمند ترون تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید: ترون چیست و چگونه کار می کند؟
قراردادهای هوشمند، امکان برنامه‌ریزی و اجرای تراکنش‌ها و توافق‌های مالی را بدون نیاز به واسطه‌هایی مانند بانک‌ها و موسسات مالی فراهم می‌کنند. این قراردادها با استفاده از کدهای برنامه‌نویسی، ایجاد شده و پس از برقرار شدن شرایط تعیین شده در قرارداد، اجرا می‌شوند. این ویژگی باعث می‌شود که قراردادهای هوشمند از دقت بالایی برخوردار بوده و امکان خطای انسانی را به حداقل برسانند.
ایده شبکه ترون به عنوان یک بستر بلاک چین غیرمتمرکز و منبع باز در سپتامبر ۲۰۱۷ توسط جاستین سان ارائه شده است. ارز دیجیتال بومی ترون موسوم به ترونیکس (Tronix) که با نماد TRX شناخته می‌شود، در صرافی‌های متداول ارز دیجیتال قابل معامله است. برخی از توسعه‌دهندگان از بستر ترون برای توسعه کیف پول‌ها، برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) و توکن‌ها استفاده می‌کنند.
یکی از ویژگی‌های منحصربه فرد شبکه ترون، پشتیبانی از قرارداد هوشمند (TRON Smart Contract) است. این قراردادها می‌توانند شرایط خاصی را تعریف کنند که زمانی که برآورده شوند، عملیات مرتبط با قرارداد (مانند انتقال دارایی‌ها، اجرای توابع خودکار یا ثبت اطلاعات) به صورت خودکار انجام می‌پذیرد.
از این تکنولوژی علاوه بر امکان انتقال دارایی‌های دیجیتال، ذخیره‌سازی رمزارزها و اجرای پرداخت‌های خودکار می‌توان برای ساخت برنامه‌های مختلف در فضای غیرمتمرکز استفاده نمود.
قراردادهای هوشمند ترون با ارائه یک راهکار انعطاف‌پذیر، ساختاری مشابه با امکانات بلاکچین اتریوم ارائه داده است. در ادامه، به بررسی دقیق‌تری از مزایا و معایب این قراردادهای هوشمند می‌پردازیم.
با استفاده از الگوریتم اجماع اثبات سهام نیابتی Delegated Proof of Stake (DPoS)، ترون قدرت مقیاس‌پذیری خوبی را ارائه می‌دهد و قادر به پردازش تعداد زیادی تراکنش در ثانیه است. این ویژگی بستری ایده‌آل برای توسعه و اجرای برنامه‌های کاربردی دیجیتالی را فراهم می‌کند که نیازمند انجام تراکنش‌های زیادی هستند. این امر برای برنامه‌های کاربردی نیازمند به سرعت بالا مانند بازی‌های آنلاین و خدمات مالی بسیار مفید است.
اجرای خودکار قراردادها در ترون، بدون نیاز به نظارت یا دخالت انسانی صورت می‌گیرد. این خودکارسازی باعث کاهش خطای انسانی و افزایش کارایی و سرعت اجرای تراکنش‌ها می‌شود.
در حالی که قراردادهای هوشمند ترون مزایای قابل توجهی را ارائه می‌دهند، با چالش‌ها و محدودیت‌های خاصی نیز روبرو هستند. در ادامه به برخی از معایب و چالش‌های قابل توجهی که هنگام استفاده از قراردادهای هوشمند ترون ممکن است با آن‌ها مواجه شویم، پرداخته شده است.
در برهه زمانی، یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از شبکه ترون، هزینه‌های پایین تراکنش بود. این امر به کاربران و توسعه‌دهندگان اجازه می‌داد تا با هزینه کمتری، قراردادهای هوشمند خود را اجرا و برنامه‌های کاربردی خود را توسعه دهند. رقبای بسیار کم برای ترون در آن زمان و کارمزد پایین تراکنش‌ها یک برگ برنده برای این شبکه محسوب می‌شد. اما به مرور، هزینه کارمزد در این شبکه افزایش قابل توجهی داشته است. به طوری که در زمان نگارش این مقاله، میانگین کارمزد تراکنش‌ها در شبکه‌هایی همچون سولانا و بی‌ان‌بی اسمارت چین از ترون کمتر است.
یکی از نقدهای وارد شده به شبکه ترون، میزان تمرکزگرایی آن است. فلسفه اصلی پیدایش ارزهای دیجیتال بر غیرمتمرکزسازی فرایندها است؛ اما ترون در برخی جنبه‌ها، قدرت و کنترل را در دست تعداد محدودی از نودها یا اشخاص متمرکز می‌کند. ترون شبکه‌ای بر پایه مکانیزم اثبات سهام نیابتی یا واگذارشده (DPoS) است که تولید بلاک در آن، تنها توسط 27 نود موسوم به نمایندگان ارشد (SRs) انجام می‌شود. این امر؛ می‌تواند نگرانی‌هایی را در مورد امنیت و شفافیت ایجاد کند.
قراردادهای هوشمند ترون طوری طراحی شده‌اند که به صورت انحصاری در این شبکه قابل اجرا هستند. این محدودیت انعطاف‌پذیری توسعه‌دهندگان را کاهش داده و ممکن است باعث شود برخی پروژه‌ها از استفاده از این بستر منصرف شوند.
حجم زیادی از توکن‌های ترون در تعداد اندکی کیف پول قرار گرفته است. به طور کلی، تمرکز بالای توکن‌ها در تعداد محدودی کیف پول، امری رایج است. اما این موضوع که این کیف پول‌ها چه سابقه و عملکردی دارند، سبب می‌شود این امر به مساله‌ای نگران کننده تبدیل شود. در واقع، این مساله که نهنگ‌های یک ارز، پشتوانه آن محسوب می‌شوند و یا هدف سوءاستفاده کردن از بازار این ارز را دارند، تعیین می‌کند که این تمرکز به نفع پروژه است یا خیر.
استفاده از قراردادهای هوشمند و راه‌اندازی آسان و کم هزینه پروژه‌های غیرمتمرکز بر روی شبکه ترون باعث به وجود آمدن و عرضه پروژه‌های کلاهبرداری زیادی شده است. پروژه‌هایی که با پیشنهادات سوددهی وسوسه انگیز، سرمایه‌گذاران زیادی را جذب نموده و در انتها که با حجم عظیمی از سرمایه روبه رو شدند پروژه را رها نموده و سرمایه کاربران را به غارت می‌برند. البته ذکر این نکته الزامی است که پروژه‌های کلاهبرداری در تمام شبکه‌ها وجود دارد و این مساله تنها مختص شبکه ترون نیست.
در معماری ترون سه لایه اصلی شامل لایه ذخیره‌سازی، لایه هسته یا مرکزی (که ماشین مجازی ترون و مدیریت حساب‌ها را در بر می‌گیرد) و لایه برنامه‌های کاربردی وجود دارد.
ماشین مجازی ترون (TVM)، محیطی است که قراردادهای هوشمند ترون در آن اجرا می‌شوند. TVM با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است، که این مساله به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا قراردادهای هوشمند اتریوم را با تغییرات جزئی، در شبکه ترون پیاده‌سازی کنند. TVM برای کارایی بالا و هزینه‌های تراکنش پایین طراحی شده است.
قراردادهای هوشمند ترون به عنوان بخشی از شبکه بلاکچین ترون، به شکل خودکار و بدون نیاز به واسطه یا میانجی عمل می‌کنند. این قراردادها، که با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی مانند سالیدیتی (Solidity) نوشته شده‌اند، اجرای توافقات را بر اساس شرایط تعیین شده قبلی تضمین می‌کنند. در ادامه، به بررسی نحوه عملکرد این قراردادهای هوشمند در شبکه ترون می‌پردازیم.
قراردادهای هوشمند با استفاده از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی نوشته و سپس بر روی شبکه ترون پیاده‌سازی می‌شوند. این فرآیند شامل کامپایل کردن کد به بایت کد و ارسال آن به شبکه است.
قراردادهای هوشمند بر اساس شرایط مشخصی که در کد آن‌ها تعبیه شده‌است، اجرا می‌شوند. این بدان معناست که وقتی شرایط معینی برآورده شوند، قرارداد به طور خودکار عملیات‌های مشخص شده را اجرا می‌کند.
هر بار که قرارداد هوشمندی اجرا می‌شود، یک تراکنش در شبکه ایجاد می‌شود. این تراکنش‌ها شامل تغییرات حالتی هستند که بر روی داده‌های ذخیره شده در بلاکچین اعمال می‌شوند. تمام تغییرات حالت به صورت دائمی در بلاکچین ثبت می‌شوند. منظور از حالت یا وضعیت؛ اسنپ شات تمام داده‌هایی است که در بلاک چین ذخیره شده است.
برای اجرای قراردادهای هوشمند بر روی شبکه ترون نیاز به هزینه‌های گس (Gas) به عنوان کارمزد تراکنش برای اجرای عملیات‌ها می‌باشد.
برای توسعه‌دهندگان مجموعه‌ای از ابزارهای توسعه برای ساخت و استقرار قراردادهای هوشمند در دسترس است. این ابزارها انعطاف‌پذیری و کارایی را در توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز بر روی شبکه ترون فراهم می‌کنند:
قراردادهای هوشمند ترون مسیر را برای توسعه و اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز فراهم کرده‌اند و پتانسیل تحول بخشیدن به نحوه انجام تراکنش‌ها و توافق‌های مالی را دارند. با این حال، مسیر پیش‌رو بدون چالش نیست.
مسائلی مانند تمرکزگرایی، امنیت داده‌ها و افزایش هزینه کارمزدها باید به طور مداوم ارزیابی و رفع شوند. ترون و سایر بسترهای بلاکچین نیاز به جستجوی راه‌حل‌هایی دارند که این چالش‌ها را برطرف سازند. در آینده، می‌توان انتظار داشت که قراردادهای هوشمند با ادامه نوآوری و بهبود نقش بیشتری در اشکال مختلف اقتصاد دیجیتال و زندگی روزمره ما ایفا کنند. این امکانات نوین در کنار حل چالش‌های موجود، می‌توانند به تحقق جهانی غیرمتمرکز، شفاف و امن کمک کنند. آیا شما تجربه‌ای در ارتباط با استفاده از قراردادهای هوشمند ترون داشته‌اید؟ خوشحال می‌شویم که نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.
شیما یزدانی نویسنده محتوا و معامله‌گر (تریدر) در زمینه ارزهای دیجیتال هستم. دارای مدرک دکتری مکانیک (گرایش تبدیل انرژی) از دانشگاه حکیم سبزواری و 4 سال سابقه در امر ...
