در سالهای اخیر، دنیای ارزهای دیجیتال شاهد ظهور پروژههای نوآورانهای بوده است که هر کدام به دنبال باز کردن جایی برای خود در آینده در حال تحول حوزه امور مالی غیرمتمرکز هستند. در این میان، ارز دیجیتال هگز (HEX)، به دلیل ویژگیهای منحصر به فردش، توجه زیادی را به خود جلب نموده است. هکس، رمزارزی است که سریعترین رشد قیمتی را نسبت به هر رمزارز دیگری در تاریخ ارزهای دیجیتال تجربه کرده است؛ به طوری که در کمتر از 14 ماه، قیمت آن 10 هزار برابر افزایش یافت. در سپتامبر سال 2021، قیمت هکس به 51 سنت رسید که این میزان بالاترین قیمت ثبت شده برای آن تا زمان نگارش این مقاله است. در واقع، سازندهی آن، یعنی ریچارد هارت ادعا کرده بود که هکس در کمتر از 2.5 سال، 10 هزار برابر رشد خواهد کرد که این پیشبینی در کمتر از این بازه زمانی، به حقیقت پیوست و برای بسیاری از سرمایهگذاران خود سود هنگفتی را به ارمغان آورد. همانطور که بازار ارزهای دیجیتال در حال گسترش و متنوع شدن است، درک پیچیدگیهای هگز و سازوکار آن و تاثیر بالقوه آن برای سرمایهگذاران و علاقهمندان بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله، ما به دنیای پروژه هگز میپردازیم و منشا، ویژگیهای کلیدی و مفاهیم گستردهتر آن در فضای ارزهای دیجیتال را بررسی میکنیم.
ارز دیجیتال هگز (هکس) که با نماد HEX نمایش داده میشود، یکی از معروفترین ارزهای دیجیتالی است که بر بستر شبکه اتریوم کار خود را آغاز نمود و تاثیرات بزرگی نیز در دنیای ارزهای دیجیتال گذاشت. موسس این پروژه ریچارد هارت، کارآفرین و سرمایهگذار حوزه ارزهای دیجیتال میباشد که از سالهای ابتدایی پیدایش بیتکوین در این حوزه فعالیت داشته است. پروژه هکس، خود را به عنوان اولین سپردهگذاری بلندمدت یا همان «Certificate of Deposit» معرفی میکند. در این فرایند که همانند سپردهگذاری بلندمدت در سیستمهای بانکی میباشد، افراد با استیک و به عبارتی قفل کردن توکنهای خود برای یک مدت زمان مشخص سود دریافت میکنند. این سود، به صورت توکنهای هکس جدید مینتشده (تولید شده) میباشد.
بیشتر بخوانید: اتریوم چیست؟
ارز دیجیتال هکس در تاریخ 2 دسامبر 2019 بر روی شبکه اتریوم راهاندازی شد و فعالیت خود را آغاز کرد. در اولین سال راهاندازی پروژه هکس، رویدادهای زیادی که گاها با هدف توزیع غیرمتمرکز این ارز و حتی به عنوان ایردراپ برای تشویق افراد انجام شد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. این موارد پس از گذشت سال اول راهاندازی هکس بهطور کامل متوقف شدند.
یکی از رویدادهای حائز اهمیتی که در سال اول راهاندازی هکس اتفاق افتاد، سبدهای شبانه است. در سال اول راهاندازی هگز، سبدی توسط موسس پروژه شکل گرفته بود که افراد اترهای خود را به آن آدرس واریز کرده و در ازای آن، پانصد میلیون واحد توکن هگز به نسبت اترهای واریزی از آدرسهای افراد، بین آنها تقسیم میشد. این رویداد هر شب به وقت نیمهشب UTC رخ میداد. ریچارد هارت در ابتدای ایجاد این رویداد، سلب مسئولیت نمود و اعلام کرد که ممکن است در ازای واریز اترهای خود، توکن هکسی دریافت نکنید. شاید از خواندن این جمله توسط بنیانگذار یک رمزارز تعحب کنید! اما اگر دلیل آن را به شما توضیح دهیم، این موضوع احتمالا برای شما قابل درک خواهد شد. ریچارد هارت سعی کرده است، در مورد ادبیات و اظهارنظرهایی که برای معرفی و بازاریابی این پروژه استفاده میکند، محتاط و محافظه کار باشد؛ هدف از این استراتژی و سیاست این بود که از ایجاد مشکلات قانونی حول این پروژه تا حد امکان، جلوگیری شود. در واقع، کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) معیارهایی برای تشخیص اوراق بهادار بودن یک ارز دیجیتال در نظر میگیرد. ریچارد هارت تلاش کرده تا در مورد ویژگیهای محصول خود و بازاریابی آن از جملاتی استفاده کند که متهم به پامپ و دامپ نشود و پروژه نیز در دستهبندی اوراق بهادار قرار نگیرد.
همچنین، افرادی که در یک زمان مشخص هولدر بیتکوین بودند، میتوانستند بدون واریز بیتکوینهای خود، توکنهای هکس را به صورت رایگان دریافت کنند. در این روش، افراد باید آدرس بیتکوین خود را به سایت مربوطه ارسال میکردند، آدرس آنها چک میشد. اگر واجد شرایط بودند، از آنها خواسته میشد تا برای صحتسنجی مالکیت آدرس، با استفاده از همان آدرس، یک امضای دیجیتالی که هزینهای در بر نداشت، انجام دهند. بسیاری از افراد که آگاهی و دانش کافی نداشتند با ترس از اینکه مبادا بیتکوینهای خود را از دست بدهند، دست به انجام این کار نزدند. هگزهای دریافتی توسط این روش به مدت یک سال قفل میشد و دارندگان آنها نمیتوانستند بلافاصله آنها را بفروشند.
بیشتر بخوانید: هولد کردن ارزهای دیجیتال چیست؟
همچنین هکس در کنار سبدهای شبانه دارای یک برنامه معرفی یک مرحلهای نیز بود که در آن هر شرکتکننده میتوانست یک آدرس را به عنوان معرف خود تعیین کند. این فرایند به درصد هگز دریافتی هر دو آدرس معرف و فرد دعوتشونده میافزود.
مدتی بعد ریچارد هارت خبر از راهاندازی یک بلاکچین مستقل، به نام پالسچین داد. این شبکه که در تاریخ 13 می 2023 اجرا شد، یک هارد فورک کامل از اتریوم است. در زمان این هارد فورک، یک نسخه کپی از تمام توکنهای شبکه اتریوم در پالس چین موجود شد. این مساله یک ایردراپ بزرگ را در تاریخ ارزهای دیجیتال رقم زد. به طور مثال، شخصی که فرضا در فاز اسنپ شات این پروژه که در تاریخ انجام شد، 10 عدد توکن لینک در کیف پول خود در شبکه اتریوم داشته است، پروژه پالس چین، به عنوان ایردراپ 10 عدد کپیِ توکن لینک در این شبکه را به این شخص اعطا کرده است.
برای دیدن تحلیل و نمودار لحظهای پالسچین کلیک کنید: تحلیل پالس چین
به همین ترتیب، هگز نیز که یک توکن ERC-20 بر بستر اتریوم است، دارای یک نسخه PRC-20 بر بستر شبکه پالسچین نیز میباشد. در نتیجه ارز دیجیتال هکس دارای دو نسخه مستقل بر روی شبکههای اتریوم و پالسچین میباشد که حتی قیمتهای متفاوتی نیز دارند. شاید از تفاوت قیمت چشمگیر هکس اتریوم با هکس پالس چین متعجب شوید! یکی از دلایلی که باعث ریزش قیمت هکس اتریوم شد، توییتی بود که ریچارد هارت در مورد این ارز منتشر کرد. وی بیان کرد که کارمزدهای سنگین اتریوم سبب شده است که کاربرانی که در شبکه اتریوم، هکس دارند، برای تراکنشهای خود، هزینههای گزافی را پرداخت کنند. ریچارد هارت معتقد است که استفاده جامعه هکس از شبکه اتریوم، توجیه اقتصادی ندارد و آنها میتوانند با پرداخت کارمزهای بسیار کمتری، هکس را در شبکه پالس چین خرید و فروش کنند. این مساله سبب، ریزش جدی در قیمت هکس اتریوم شد. در واقع، یکی از دلایلی که در سایت hex.com، هکس پالس چین را به عنوان هکس رسمی معرفی کرده است، همین کارمزدهای سرسام آور اتریوم بوده است.
بیشتر بخوانید: پالس چین چیست؟
همانطور که پیشتر نیز بیان کردیم، پروژه هگز اولین نمونه سپردهگذاری بلندمدت در دنیای ارزهای دیجیتال میباشد. کاربران میتوانند با استیک و قفل کردن توکنهای هگز خود برای یک مدت زمان مشخص که میتواند بین 1 تا 5,555 روز (حدود 15 سال) باشد، پاداش و سود دریافت میکند. سودهای دریافتی کاربران به صورت توکنهای هگز تازه مینتشده، پس از گذشت زمان استیک، اعطا میشود.
زمانی که شما یک استیک در هگز را ایجاد کنید، توکنهای شما سوزانده شده و در ازای آن سهامی تحت عنوان T-share در قرارداد هوشمند به شما تعلق میگیرد. این سهام با گذر زمان و به صورت روزانه به وقت نیمهشب UTC افزایش مییابند. هرچه مقدار هگزهای استیکشده و مدت زمانی که برای استیک خود تعیین کردهاید، بیشتر باشد، سهام بیشتری نیز به شما تعلق میگیرد. این سهام به طور مساوی اعطا نمیشوند؛ بلکه به کسانی که سهام بیشتری از قبل دارند، پاداش بیشتری از استیکینگ نیز تعلق میگیرد. این سیستم، کاربران را شدیدا به استیکهای طولانیتر و با مقادیر بیشتر هگز تشویق میکند.
حداکثر تورم سالیانه ارز هکس 3.69 درصد میباشد. بدین معنا که هر سال به میزان حداکثر 3.69 درصد از کل عرضه هگز، توکنهای جدید مینت و تولید میشوند. این توکنهای جدید به استیککنندهها تعلق میگیرد. در واقع، در صورتی که کل جامعه یا هولدرهای هکس استیک کنند، تورم 3.69 درصد خواهد بود و با توجه به اینکه کل جامعه، هکسهای خودشان را استیک نمیکنند، میزان تورم بسیار کمتر خواهد بود. بر اساس سایت hex.com، در حال حاضر حدود ده درصد از کل عرضه هگز استیک شده است. لذا ورود هرچه زودتر به فرایند استیک هگز، باعث میشود که بتوان سهم بیشتری از توکنهای تازه مینتشده را به دست آورد.
اگر سپرده خود را زودتر یا دیرتر از زمان مقررشده بخواهید برداشت کنید، ممکن است با جریمههای سنگینی روبهرو شوید. این جریمهها بر روی سپرده شما اعمال شده و درصد آن نیز متغیر میباشد. مقدار جریمه نسبت به مدت زمانی که تا پایان استیک باقیمانده است، محاسبه میشود. زمانی که مدت استیک به پایان برسد، چهارده روز برای برداشت استیکها مهلت داده میشود. پس از گذشت این زمان، به ازای هر یک هفته تاخیر در برداشت، 2 درصد جریمه میشوید و پس از گذشت دو سال، چیزی از سپرده باقی نمیماند. این جریمهها نیز بین سایر استیککنندهها تقسیم میشود.
یکی از قابلیتهای جالب هگز، فرایندی به نام حسابداری مطلوب یا همان Good Accounting میباشد. زمانی که مدت استیکینگ شما به پایان میرسد و شما به هر دلیلی دسترسی به کیف پول خودتان نداشتید با این قابلیت میتوانید، از جریمه شدن جلوگیری کنید. در طی این فرایند، شما میتوانید استیکینگ خودتان که مدت زمان آن، به اتمام رسیده است را ببندید تا زمانی که به کیف پول خودتان دسترسی پیدا کنید و بتوانید کل مجموع هکسهای خودتان را برداشت کنید.
به عبارتی، امکان فراخوانی این قابلیت بر روی سپرده افراد دیگر نیز امکانپذیر است. یعنی اگر مدت سپرده شما به پایان برسد، فردی دیگر میتواند استیک شما ببندد.
حسابداری مطلوب ممکن است در شرایط خاصی کاربرد داشته باشد و اگر مجبور به استفاده از آن نیستید، پیشنهاد میکنم از روش برداشت سپرده به علاوه سودهایتان، استفاده کنید. زیرا در حسابداری مطلوب مجبورید سودهایتان را در یک تراکنش مجزا دریافت کنید که نیازمند پرداخت کارمزد تراکنش مجدد میباشد. یکی از کاربردهای آن، تاخیر عمدی در دریافت سودها به دلایل مالیاتی میباشد. کاربرد دیگر آن میتواند برای زمانی باشد خود شما قادر به بستن سپرده نیستید؛ لذا از فرد دیگری تقاضا میکنید که در زمان مقرر شده، سپرده شما را پایان دهد.
هر پروژهای با هر سطح کیفیتی میتواند دارای مزایا و معایبی باشد و پروژه هگز نیز از این حیث مستثنی نیست. در این قسمت به بیان مزایا و معایب این پروژه خواهیم پرداخت.
هگز یک ارز دیجیتال کاملا غیرمتمرکز میباشد. پس از راهاندازی و اجرای آن کلید ادمین آن سوزانده شد. همچنین قرارداد هوشمند آن قابل ارتقا نیست.
یکی از روشهای رایج جذب سرمایه پروژهها، ICO نام دارد. در این روش، سازندههای یک پروژه پیش از آن که یک پروژه به مرحله اجرایی برسد از افراد سرمایه جذب کرده و به آنها وعده دریافت سود میدهند. ریچارد هارت از این روش استفاده نکرد. بلکه ابتدا پروژه را به مرحله اجرا رساند و سپس در یک سال ابتدایی راهاندازی پروژه روشهایی برای انتشار ارز هگز که در بخشهای پیشین به آنها اشاره کردیم، اعمال نمود.
پروژههای بسیار زیادی در عرصه ارزهای دیجیتال متولد میشوند و بسیاری از آنها به دلیل نداشتن کیفیت کافی در کد برنامه، با مشکلات امنیتی و اختلالات عملکردی مواجه میشوند. از تاریخ 2 دسامبر 2019 که پروژه هگز به مرحله اجرا درآمد، تاکنون دچار هیچ گونه مشکل امنیتی و یا اختلال در عملکرد نشده است. این مسئله توجه و دقتی که در به انجام رساندن پروژه با حداکثر کیفیت قرار داده شده است را نشان میدهد.
برای خرید بسیاری از ارزهای دیجیتالی که در صرافیهای متمرکز لیست نشدهاند، شما میتوانید با استفاده از یک صرافی متمرکز، پول فیات خود (مانند ریال) را به یک ارز همچون تتر، دای، اتریوم و غیره مبادله کنید. سپس آن را به کیف پول شخصی خودتان منتقل و در آنجا با اتصال به یک صرافی غیرمتمرکز به هر ارزی که مایل هستید، تبدیل کنید.
البته، هکس در ابتدا در برخی صرافیهای متمرکز لیست شده بود، اما حجم معاملات در آنها پایین بود؛ چراکه جامعه هکس تمایل داشتند تا با تکیه بر هدف و ماهیت تمرکززدایی ارزهای دیجیتال، هکس را از صرافیهای غیرمتمرکز خریداری کنند. بنابراین؛ عمده حجم معاملات برای این ارز در صرافیهای غیرمتمرکز وجود دارد.
اگر مایل هستید تا ارز هکس را در شبکه پالس چین خریداری کنید، باید رمزارزی که در صرافی متمرکز با ریال خود خریداری کردهاید را به کیف پول شخصی منتقل کنید. سپس با استفاده از پلهای بین بلاکچینی این رمزارز را به شبکه پالس چین منتقل کنید. در نهایت، با اتصال به صرافیهای غیرمتمرکزی که از این شبکه پشتیبانی میکنند، ارز هکس ERC-20 و یا هکس PRC-20 را خریداری کنید. برای اطلاعات دقیق به صفحه آموزش گام به گام خرید و فروش ارزهای دیجیتال مراجعه کنید.
همانطور که گفتیم، از ارز هگز دو نسخه با استاندارد ERC-20 در شبکه اتریوم و استاندارد PRC-20 بر بستر شبکه پالسچین وجود دارد. به همین جهت، از هر کیف پولی که از شبکه پالسچین و اتریوم پشتیبانی کند، میتوانید برای نگهداری توکنهای خود استفاده نمایید. یکی از انواع این کیف پولها متامسک میباشد که تاکنون مشکل امنیتی نداشته و از امنیت بسیار بالایی برخوردار بوده است. با این حال، برای انتخاب یک کیف پول، باید در مورد سوابق و رضایت کاربران آن تحقیق کنید.
بیشتر بخوانید: کیف پول ارز دیجیتال چیست؟
ارز هگز را میتوان یکی از پروژههای انقلابی حوزه ارزهای دیجیتال دانست. زیرا به عنوان اولین سپردهگذاری بلندمدت وارد این عرصه شد و در طول فعالیت خود نیز هرگز دچار مشکلات امنیتی، اختلال، هک و یا کلاهبرداری نشده است. هماکنون این ارز دارای دو نسخه بر روی شبکههای اتریوم و پالسچین میباشد. فرایند سوددهی در استیکینگ این پروژه به عوامل مختلفی همچون مقدار توکنهای استیکشده و مدت زمان سپرده بستگی دارد. هرچه توکنهای بیشتری را برای مدت زمان طولانیتری استیک کنید، سود بیشتری به شما تعلق میگیرد.
امیدواریم مطالب این مقاله مفید واقع شده باشند. اگر همچنان سوالی در رابطه با این پروژه دارید، میتوانید در قسمت نظرات سوالات خود را مطرح کنید.
تقریبا در سال 98 با ارزهای دیجیتال آشنا شدم و تنها چیزی که ازش میدونستم فقط ترید بود؛ تقریبا مثل همه کسایی که برای اولین بار با این حوزه آشنا میشن. اما هرچه بیشتر تو ...