معاملات نهانی چیست؟ آیا معاملات نهانی غیرقانونی هستند؟

معاملات نهانی یکی از مسائل مهم در بازارهای مالی است که می‌تواند منجر به تقلب، نابرابری و کاهش اعتماد شود. در واقع، در این نوع معاملات که در بسیاری از کشورها غیرقانونی شناخته می‌شوند، برخی افراد با استفاده از اطلاعات غیرعمومی، به خرید و فروش رمزارزها، اوراق بهادار و سهام می‌پردازند. در این مقاله، معاملات نهانی را تعریف و انواع آن را بررسی خواهیم کرد. همچنین، به برخی از راه‌حل‌های احتمالی برای جلوگیری و کنترل این پدیده، در بازارهای رمزارز خواهیم پرداخت.

معاملات نهانی چیست؟

معاملات نهانی (Insider Trading) به معاملاتی گفته می‌شود که توسط افراد دارای دسترسی به اطلاعات حساس و غیرعمومی، انجام می‌شوند. این افراد معمولا کارمندان، سهامداران و مشاوران شرکت‌های مالی هستند که قبل از انتشار عمومی اطلاعات، به آن‌ها دسترسی دارند. برای مثال، یک کارمند شرکت A که می‌داند شرکت B قصد خرید آن را دارد، ممکن است قبل از اعلام رسمی خبر و افزایش قیمت آن، سهام شرکت A را خریداری کند. چنین عملی به‌عنوان یک نوع تقلب و سوءاستفاده از اطلاعات نهانی شناخته می‌شود.
در بازارهای رمزارز نیز، مدیران صرافی‌ها یا افراد دارای اطلاعات غیرعلنی و مهم، ممکن است قبل از رخداد نوسانات بازار، معاملات خود را ثبت کنند. این رفتار غیراخلاقی و غیرقانونی باعث نادیده گرفتن حقوق و منافع سایر معامله‌گران می‌شود. انجمن بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC)، معاملات نهانی را تخلف جدی تلقی کرده و علیه افراد متخلف، پرونده قضایی افتتاح می‌کند. در صورت اثبات تقصیر، مجازات‌های سخت و سنگینی همچون جریمه نقدی یا حبس برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود.

فرانت رانینگ چیست؟

فرانت رانینگ روشی است که در آن معامله‌گر با استفاده از اطلاعات قبلی از یک تراکنش بزرگ، سود کسب می‌کند. این تاکتیک در بازارهای سنتی مانند سهام و فارکس به عنوان تخلف مالی شناخته شده و ممنوع است؛ اما در بازار رمزارزها، که دارای شفافیت بالایی هستند و درخواست‌های تراکنش‌ها برای عموم قابل مشاهده است، فرانت رانینگ قابل جلوگیری نیست و به عنوان عمل غیرقانونی در نظر گرفته نمی‌شود.

فرانت رانینگ در بازار رمزارزها به این صورت انجام می‌شود که معامله‌گر B با دیدن یک درخواست تراکنش حجیم توسط معامله‌گر A در یک استخر نقدینگی، سریعا قبل از آن، تراکنش مشابهی را انجام می‌دهد. این کار باعث می‌شود که نسبت دارایی‌های استخر تغییر کند و قیمت هر دو جفت ارز متاثر شود.

در نهایت، معامله‌گر B تنها با انجام تراکنشی برعکس تراکنش قبلی، سود می‌کند. این عمل باعث می‌شود که تراکنش اصلی با قیمت بالاتر یا پایین‌تر از حالت عادی انجام شده و معامله‌گر A متضرر شود. بنابراین، فرانت‌رانینگ یک نوع دستکاری بازار تلقی می‌شود.

بیشتر بخوانید: کلاهبرداری فیشینگ چیست؟

چگونه از حملات فرانت رانینگ جلوگیری کنیم؟

برای جلوگیری از این حمله و وارد شدن شوک قیمتی به بازار، می‌توان روش‌هایی که در ادامه ارائه شده است را استفاده نمود؛ پس با ما همراه باشید.

• انجام چند تراکنش به جای یک تراکنش: با این کار، معامله‌گر می‌تواند فاصله‌ی زمانی بین تقاضای خود و حمله فرانت رانینگ را کاهش دهد. البته، این روش باعث می‌شود هزینه‌ی گس و زمان معاملات بیش‌تر شود.
• تنظیم حداقل میزان اسلیپیج: با تنظیم اسلیپیج در صرافی‌های غیرمتمرکز، معاملاتی که قیمت آن‌ها به طور قابل‌توجهی از قیمت موردنظر معامله‌گر، فاصله دارد، صورت نمی‌گیرد. در این روش، این احتمال وجود دارد که بعضی از معاملات به دلیل نرسیدن به حداقل اسلیپیج، انجام نشوند.

برخی از پروتکل‌های صرافی‌های غیرمتمرکز نیز، روش‌هایی برای جلوگیری از حملات فرانت رانینگ پیاده‌سازی کرده‌اند. برای مثال یونی سوآپ نسخه 3، بازه‌ی قیمت را چندین قسمت نموده و هر بازه را به اسلیپیج مخصوصی نسبت می‌دهد. در پروتکل کِرو نسخه 2 نیز، نسبـت دارایی‌های هر استخر را براساس عرضه و تقاضای بازار تغيير داده و به طور خودكار اسلیپیج را كاهش می‌دهد.

آیا معاملات نهانی غیرقانونی هستند؟

در بازارهای رمزارز، عمدتا اشخاصی که صرافی‌ها را اداره می‌کنند، دسترسی به اطلاعات غیرعمومی دارند و می‌توانند معاملات بزرگ را پیش‌بینی نموده و بر اساس آن معاملاتی انجام دهند. این فرآیند، به نوعی تقلب در بازار رمزارزها محسوب شده و منجر به نقض حقوق سایر معامله‌گران می‌شود.

برخی از معاملات نهانی می‌توانند قانونی باشند؛ به شرطی که این افراد، صاحب بیش از ۱۰ درصد سهام شرکت بوده و معاملات خود را گزارش کنند.

اما زمانی که اطلاعات مهم شرکت هنوز به صورت عمومی منتشر نشده باشد و افراد به طور غیرقانونی به اطلاعات دسترسی پیدا کنند، معاملات نهانی غیرقانونی هستند. انجام این‌گونه معاملات شامل مجازات جریمه‌های سنگین و حبس می‌شود.

این نوع معاملات، مزیت ناعادلانه‌ای برای برخی از افراد ایجاد می‌کند؛ کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) نیز، معاملات نهانی را غیرقانونی می‌داند. SEC، معاملات بر اساس اطلاعات غیرعلنی را به عنوان یک جرم جدی پیگیری می‌کند و افرادی که به این

جرم متهم شوند، با جریمه سنگین یا زندان مواجه خواهند شد.

تفاوت معاملات نهانی با فرانت رانینگ در چیست؟

بین تخلفات فرانت رانینگ و معاملات نهانی در بازارهای مالی، بر اساس شیوه انجام و منشا اطلاعات می‌توان تفاوت‌هایی قائل شد که در ادامه بیان شده‌اند:

پایه و اساس انجام معاملات نهانی، منفعت عده‌ای خاص از اطلاعات غیرعلنی می‌باشد؛ درصورتی‌که، فرانت رانینگ با استفاده از اطلاعات عمومی که در حافظه موقت (mempool) ذخیره شده‌اند، انجام می‌شود. یعنی، فرانت رانر از اطلاعاتی استفاده می‌کند که برای همگان قابل دسترس است.

در معاملات نهانی، سود از انجام معامله با آگاهی قبلی از تغيير قيمت، حاصل می‌شود؛ در حالی‌که، فرانت‌رانر با بهره‌گیری از تغيير قيمتی كه توسط تراكنش ديگر به وجود آمده، سود می‌کند. اگر معاملات فرانت رانینگ، بر اساس اطلاعات غیرعمومی انجام شود، آن را به نوعی می‌توان معاملات نهانی نیز در نظر گرفت.

مثال‌هایی از معاملات نهانی

یکی از این موارد در زمینه معاملات نهانی، فروش سهام شرکت ImClone توسط مارتا استوارت در سال 2001 بود. او با توجه به اطلاعات غیرعلنی که از کارگزار خود در مورد تصمیم FDA درباره یک داروی سرطان دریافت کرده بود، سهام خود را فروخت و از ضرر 45,673 دلاری جلوگیری کرد.

در سال‌های اخیر، بازار رمزارزها نیز شاهد معاملات نهانی بوده است. برای نمونه، نیت چستین، مدیر سابق اوپن‌سی، متهم شد که معاملاتی را بر اساس اطلاعات غیرعلنی از پروژه‌هایی که قرار بود در اوپن‌سی فهرست شوند، انجام داده است.

در جولای سال 2022 نیز، ایشان واهی، مدیر سابق شرکت کوین بیس و برادرش نیخیل، به جرم دسترسی به اطلاعات محرمانه و فاش کردن آن به معامله‌گران رمزارز، محکوم شدند.

سخن آخر

با ورود به دنیای دیجیتال و افزایش اهمیت ارزهای دیجیتال در بازار مالی، لازم است که معاملات نهانی و مشکلات احتمالی آن به جدیت پیگیری شود. معاملات نهانی بدون شک یک چالش مهم و جدی در بازارهای مالی به ویژه بازار ارزهای دیجیتال هستند. این نوع رفتارها، از نظر قانونی ناقض اصول عدالت و شفافیت است و می‌تواند به صدمه‌زدن به حقوق سایر معامله‌گران و کاهش اعتماد به بازار منجر شود. با افزایش رشد و جذابیت بازار ارزهای دیجیتال، اهمیت اقدامات جدی و اجرای قوانین مرتبط با معاملات نهانی برای تامین شفافیت و عدالت در این بازارها بیشتر احساس می‌شود.