آموزش تحلیل تکنیکالشاید شما هم اسامی عجیب الگوهای کندلی مانند کندل مارابوزو، الگوی مرد دارآویز، الگوی ابر سیاه و … را شنیده باشید و کنجکاو شده باشید که این الگوها چه کاربردی دارند و چه سیگنال‌هایی را نشان می‌دهند. به بیان ساده، الگوهای کندلی نشان دهنده میزان عرضه و تقاضای احتمالی آینده هستند. به عنوان مثال اگر الگوی پوشای نزولی را مشاهده کردید، به احتمال زیاد در روزهای آینده میزان عرضه افزایش پیدا خواهد کرد و باعث کاهش قیمت خواهد شد.
در این مقاله قرار است یکی از الگوهای کندلی به نام سه کلاغ سیاه را بررسی کنیم و بیاموزیم که از این الگو چگونه در تحلیل‌ها و معاملات‌مان استفاده کنیم.
در منابع تحلیل تکنیکال کلاسیک، الگوی سه کلاغ سیاه یا Three Black Crows به عنوان یک الگوی سه کندلی بازگشتی معرفی می‌شود که نشان دهنده افزایش احتمالی میزان عرضه و حتی تغییر روند در آینده نه چندان دور خواهد بود. این الگو می‌تواند در روند صعودی، روند خنثی و یا روند نزولی شکل بگیرد.
سه کلاغ سیاه، از سه کندل متوالیِ نزولی (قرمز) تشکیل شده است که دارای بدنه نسبتا بزرگی بوده و سایه آن‌ها نیز باید بسیار کوچک باشند. حتی اگر اندازه بدنه این کندل‌ها از کوچک به بزرگ باشند، نشان دهنده این است که فروشندگان به توافقی برای کاهش قیمت رسیده‌اند و احتمال کاهش قیمت را افزایش می‌دهد.
الگوی سه کلاغ سیاه برای اینکه باعث کاهش قیمت شود، باید در نزدیکی سطوح مقاومتی قدرتمند و مهم تشکیل شود و یا باعث شکست یک سطح حمایتی گردد.
بیشتر بخوانید: آموزش گام به گام ترسیم سطوح حمایت و مقاومت
در فرهنگ ژاپن، کلاغ‌ها نماد خبرهای ناخوشایند هستند که این خبر نا خوشایند در بازارهای مالی چیزی جز کاهش قیمت‌ها نیست. از این رو، زمانی که نمودار پس از افزایش قیمت به سطح مقاومتی برسد، عده‌ای سود خود را برداشت می‌کنند که باعث ایجاد اولین کندل قرمز رنگِ این الگو خواهد شد. پس از بسته شدن اولین کندل، تعدادی دیگر از معامله‌گران نیز با احساس ترس از ریزش بیشتر قیمت، اقدام به فروش می‌کنند که کندل دوم را ایجاد می‌کنند.
هنگامی که کندل دوم نیز بسته می‌شود، این حس وحشت و اضطراب، همه‌گیر می‌شود. در این زمان است که اکثر معامله‌گران کوتاه مدت اقدام به فروش می‌کنند و باعث ریزش بیشتر قیمت و تشکیل کندل سوم می‌شوند.
نکته بسیار مهم پس از بسته شدن کندل سوم این است که معمولا مقداری فشار فروش کاهش می‌یابد و شاید برای اندک زمانی کاهش قیمت متوقف شده و حتی اندکی افزایش قیمت ایجاد شود. این لحظه مهمترین زمان برای تایید این الگو است. اگر نمودار نتواند حداکثر طی سه کندلِ بعدی، بالاتر از سومین کندلِ الگو بسته شود (یا یک کندل پایین‌تر از سومین کندل الگو بسته شود)، الگو تایید شده است و احتمالا در آینده کاهش قیمت را داریم.
همچنین اگر نمودار نتواند طی سه کندل بعدی، بالاتر یا پایین‌تر از آخرین کندلِ الگو بسته شود، دیگر الگویی در کار نخواهد بود و نمی‌توان بر اساس این الگو معامله‌ای کرد.
بنا بر منابع تحلیل تکنیکال، الگوی سه کلاغ سیاه نشان دهنده ضعف روند قبلی (صعودی یا خنثی) و قدرت گرفتن فروشندگان است. پس در زمان مشاهده این الگو می‌توان منتظر تغییر روند و یا اصلاح و استراحت قیمت برای ادامه حرکت صعودی بود.
اما سوال اساسی اینجاست که به محض مشاهده سه کلاغ سیاه آیا باید بلافاصله وارد معامله فروش شد؟ یا به عبارت دیگر، تحت چه شرایطی با این الگو می‌توان وارد معامله‌ای کم ریسک شد؟
جواب این سوال کاملا به این بستگی دارد که ساختار بازار (نوع روند) چگونه است؟ این الگو در چه محلی تشکیل شده است؟ و قیمت پس از تشکیل این الگو چه شرایطی دارد.
به عنوان مثال، نوع معاملات در زمانی که این الگو در یک روند صعودی تشکیل شود و قیمت به سطح حمایتی رسیده باشد با الگویی که در روند صعودی یک سطح حمایت را شکسته باشد متفاوت است. از این رو این الگو را باید در روندهای مختلف بررسی شود.
به طور کلی تشکیل الگوهای سه کلاغ سیاه به معنای تغییر روند و یا اصلاح موقت قیمت است. در روندهای صعودی آن دسته از الگوهایی برای ما اهمیت دارد که اولا نمودار به یک سطح مقاومتی رسیده باشد و سپس با تشکیل و تایید آن الگو، نمودار توانسته باشد از یک سطح حمایت عبور کرده و آن را شکسته باشد. با این چنین الگویی می‌توان وارد معامله فروش شد و انتظار کاهش قیمت داشت.
اما آن دسته از الگوهای سه کلاغ سیاهی که با تشکیل شدن آن‌ها، نمودار به سطوح حمایتی رسیده است، برای معامله فروش ابدا مناسب نیستند و بسیار پر ریسک خواهند بود. لذا بر اساس آن‌ها هرگز نباید وارد معامله شد.
نقطه ورود این الگو نیز، پس از تایید آن در زمان پولبک و استراحت قیمت است. همچنین حد ضرر نیز کمی بالاتر از سومین کندلِ الگو است. گاهی ممکن است حرکت پولبک برای این الگو نداشته باشیم و قیمت به ریزش ادامه بدهد که بهتر است بر اساس این نوع الگوها وارد معامله نشوید.
در حرکت‌های بِیس (خنثی، رِنج یا درجا زدن) نیز با تشکیل الگوی سه کلاغ سیاه، اگر نمودار به سطح حمایتیِ کف بیس رسیده باشد، نباید بر اساس آن الگو وارد معامله شد. ولی اگر با تشکیل این الگو، نمودار از کف محدوده بیس خارج شده باشد، الگو قابلیت معامله را دارد. نقطه ورود و حدضرر نیز مانند روند صعودی است.
شاید از خود این سوال را بپرسید که مگر الگوی سه کلاغ سیاه در روند نزولی هم کاربرد دارد؟ و بگویید این بحث بر خلاف منابع تحلیل تکنیکال است!
شاید این بخش از نظر منابع تحلیل تکنیکال اشتباه به نظر برسد. اما معامله با الگوی سه کلاغ سیاه در روندهای نزولی از نظر نویسنده کاملا منطقی و کم ریسک است. دلیل این امر این است که در روند نزولی قطعا قدرت فروشندگان بیشتر است و باید در روند قالب، در جهت روند معامله کرد.
به همین دلیل، به احتمال زیاد پس از تشکیل و تایید این الگو و حرکت پولبک، قیمت‌ها مجددا کاهش می‌یابد. از همین رو می‌توان پس از تشکیل این الگو در روندهای نزولی با تعیین حد ضرر مناسب وارد معامله فروش شد. حد ضرر نیز مانند بخش‌های پیشین کمی بالاتر از سومین کندل خواهد بود.
البته این نکته را نیز در نظر بگیرید که اگر با تشکیل این الگو در روند نزولی، یک سطح حمایتی بشکند، معامله بر اساس آن ریسک به شدت کمتری نسبت به الگویی دارد که سطح حمایتی را نشکسته است.
الگوی سه کلاغ سیاه یکی از انواع الگوهای بازگشتی است که یا قیمت را به طور موقت کاهش می‌دهد و یا باعث تغییر روند خواهد شد. اما نکته اساسی در مورد این الگو این است که روند تشکیل و تایید آن زمان بر است و حتما باید با تاییدیه های لازم بر اساس آن معامله کرد.
شرط لازم برای اینکه بتوان بر اساس این الگو معامله کرد این است که این الگو باید در نزدیکی سطح مقاومتی تشکیل شده باشد و همچنین در زمان تشکیل باید سطح حمایتی را نیز شکسته باشد. در غیر این صورت معامله با این الگو بسیار پر ریسک خواهد بود.
بیشتر بخوانید: آموزش الگوی ستاره شامگاهی و صبحگاهی در تحلیل تکنیکال
بیشتر بخوانید: کندل‌های دوجی چیست؟ آموزش کندل دوجی در تحلیل تکنیکال
مهندسی عمران خوندم و طی دوران تحصیل وارد بازارهای مالی شدم. الان به عنوان تحلیلگر، معامله‌گر (تریدر) و نویسنده محتوا در زمینه تحلیل تکنیکال مشغولم. کم و بیش 10 سالی ...
